нийгмийн ухаан

Улс төрийн философийн үндсэн баримтлалууд

            УТФ нь социал шинжлэх ухаанууд ёс зүйтэй шууд холбоотой боловч өөрийн онцлогтой. УТФ-ийг онолынх нь хувьд сонгодог ба орчин үеийн гэж авч үздэг. Гегель төрийг бүхнээс дээгүүр тавьж байсан. Төр бол онцгой мөн чанар иргэнээс чухал гэж үзэж байсан.

Иймд төрд шүтэх алхамыг буй болгосон. Платон Нийгэмд хэн нь хэндээ захирагдах вэ? гэдэг нь УТФ-ийн хамгийн чухал асуудал гэв. Тусгай бэлтгэгдсэн бүлэг нийгмийг жолоодох ёстой өөрөөр хэлбэл платоны онол нь нийгмийг жолоодохын тулд тодорхой хүмүүст хязгааргүй бүрэн эрх олгодог онол гэж болно.

Платон төр баригчийг хэрхэн шилж сонгох тэд сонгогчдийнхоо дараа нийгмийн эрх ашгийг хувийнхаас хэрхэн дээгүүр тавих баталгааг бичиж байсан боловч Платоны ф нь авторитет үзлийг буй болгосон.

Томас Гоббс : Хэмжээгүй эрхт хаант засаг төртэй байх нь засаггүй нийгмээс дээр гэж үзсэн. Төр ард түмний хооронд гэрээ хэлэлцээр байх арга үгүй учир улсын харъяат албад төр засагт захирагдах л болно. Хүмүүсийн үйл ажиллагаа бол хүслээ хангах үйл ажиллагаа юм. Иймд үүнд хязгаарлалт хэрэгтэй.

Дтон Локк: Төр захиргаа хуульд тулгуурлахгүй бол эзэрхэг түрэмгий байх болно. Хуулиудын дагуу байгуулагдсан захиргаа бол ардчилал юм. Засгийн газарт хамаагүй хүний амьдралын хүрээ ч байдаг.  1800-аад оны эхээр марксын улс өөрийн Философи гарч ирсэн.

Нийгэм бол эсрэг тэсрэгийн нэгдэлд явж ирсэн. - Эзэн боол-феодл-хамжлага-капитал-ажилчин-социализм-нийгмүүд-ангиудад хуваагдана. Ангиудын харилцаа хүмүүсийн зориг хүслээс хамаардгүй эдийн засгийн тодорхойлогдоно гэсэн. Ангийн тэмцэл болохыг зааж ангийн тэмцлийн үр дүнд социализм байгуулагдаж жамтай гэсэн.


К.Кларке гэж хэн бэ?                                             

   1818 онд төрсөн. Элбэг хангалуун гэр бүлд өсч хүмүүжсэн. Берлиний их сургуулыг онц төгссөн. Дараа нь ф-ийн ухааны докторын зэрэг хамгаалсан. Үндсэн үзэл түүний үзэл байсан. 1847 оноос Энгельстэй анд нөхөр болсон. Маркс 1883 онд нас барахад Энгельс “Капитал”-ын сүүлчийн боть бичиж дуусгасан. Энгельс 1895 онд нас барсан. Марксын улс төрийн философи нь 3 элементээс бүрддэг.               

1. Метафик-Энэ нь нийгмийн улс төр эдийн  засгийн үйл явдлуудыг “Диалектик”-аар тайлбарласан.                                  

  2. Социализмыг капитализмын эсрэг тал гэж нэрлэсэн

эдийн засгийн онол.                                               

3. Гурав дахь элемент нь ёс зүй юм үзээд хүний үнэт чанаруудад анхаарлаа төвлөрүүлсэн.

Маркс Гегелийн диалектикийг хөгжүүлж материал нь диалектикийг илүү авч үзсэн. Ингээд ангийн тэмцлийн тухай авч үзсэн. Бүх нийгмийн дээд шат бол комуннист нийгэм байна гэж үзсэн. Энэ амьгүй бөгөөд эрх тэгш хамгийн боловсронгуй

нийгэм.  Марксын бас нэг гол сэдэв бол ангийн тэмцлийн асуудал байсан. Дарлагч дарлагдагч 2 ангийн тэмцэл хурцдмал байдал хувьсгал батлагдсан. Хувьсгалаар ангигүй нийгэм үүснэ гэсэн нь социализм комуннизм байсан.

 К.Марксын эдийн засгийн онол капиталын хийсэн довтолгоо юм. Өөрөө хэлбэл Хөдөлмөрийн өртөг нэмэх үү өртөг капиталын бөөгнөрөл бол социализм-д хүргэнэ гэсэн нь эдийн засгийн онолын үндэс байв.